Carnivore Diyeti Nedir?

Carnivore Diyeti Nedir?

Hayvansal ürünlerle beslenmeye dayanan carnivore diyet, son yıllarda çağımızın en çok konuşulan beslenme yaklaşımlarından biridir.

Carnivore diyeti, tamamen hayvansal gıdalara dayalı bir beslenme şeklidir. Bu diyetin temel prensibi, sebzeler, tahıllar, meyveler ve işlenmiş gıdalar gibi bitkisel kaynaklı yiyecekleri tamamen dışlayarak yalnızca et, balık, tavuk, yumurta ve bazı süt ürünleri gibi hayvansal ürünleri tüketmektir. Düşük karbonhidrat içeriği ve yüksek protein miktarı sayesinde kilo kaybı, enerji artışı ve bazı sağlık sorunlarının azalması gibi faydalarının olabileceği uzmanlar tarafından iddia edilmektedir.

Carnivore Diyetinin Kökeni

Carnivore diyetinin kökeni, insanlık tarihindeki ilk avcı-toplayıcı toplumların beslenme alışkanlıklarına dayandırılmaktadır. Arkeolojik ve paleontolojik bulgular, Homo sapiens'in büyük bir kısmının, özellikle Pleistosen Çağı'nda, hayvansal gıdalarla beslendiğini bize göstermektedir. Bu dönemde insanlar, avcılık yoluyla elde ettikleri kırmızı et, organ etleri, balık ve deniz ürünleri gibi protein ve yağ bakımından zengin gıdalarla besleniyordu. Ayrıca, bitkisel kaynaklara erişimin mevsimsel olarak sınırlı olduğu kış aylarında, hayvansal gıdalar genellikle ana enerji ve besin kaynağı haline geliyordu. Örneğin, kutup bölgelerinde yaşayan Inuit halkları gibi topluluklar, tarih boyunca neredeyse tamamen hayvansal gıdalara dayalı bir diyetle yaşamış ve bu şekilde hayatta kalmışlardır.

Bu diyeti savunan modern yaklaşımlar, insan vücudunun biyolojik ve fizyolojik olarak bu tür bir beslenmeye adapte olduğunu ileri sürmektedir. Evrimsel biyoloji perspektifine göre, insan metabolizması, yüksek protein ve yağ içeriğine sahip hayvansal gıdaları işlemek üzere evrimleşmiştir. Özellikle beyin gelişiminde önemli bir rol oynayan hayvansal yağlar ve proteinler, Homo sapiens'in bilişsel kapasitesini artıran temel unsurlar olarak kabul edilmektedir. Bu, atalarımızın yoğun bir şekilde hayvansal gıdalar tükettiğini ve bunun insan evriminde önemli bir dönüm noktası olduğunu göstermektedir.

Carnivore Diyeti Nasıl Uygulanır?

Öncelikle, besin seçimi bu diyetin temel taşını oluşturur. Diyet boyunca kırmızı et, beyaz et, organ etleri (karaciğer, böbrek gibi), balık, yumurta ve tereyağı gibi hayvansal yağlar tüketilir. Bu diyet genellikle karbonhidratları tamamen dışlar, bu nedenle sebze, meyve ve tahıl ürünleri yer almaz. Süt ürünleri konusunda ise hassasiyet gösterilir; çoğu kişi laktozsuz veya sınırlı miktarda süt ürünlerini tercih eder, çünkü laktoz sindirimde sorunlara yol açabilir.

Porsiyon kontrolü konusunda katı kurallar bulunmamakla birlikte, bu diyette kalori sayımına gerek duyulmaz. Bunun yerine, kişinin açlık ve tokluk sinyallerine odaklanması önerilir. Vücudun doğal işaretlerini dinlemek, yemek yeme sıklığını ve miktarını belirlemede rehber olarak kullanılır. Sıvı alımı da diyetin önemli bir parçasıdır. Su, en temel ve önerilen sıvıdır. Şekersiz kahve ve çay gibi içecekler ile mineral açısından zengin kemik suyu da tercih edilebilmektedir.

Carnivore Diyetine Uygun Tarifler Nelerdir?

Kemik suyu çorbası, besin değeri yüksek ve özellikle soğuk kış aylarında tercih edilen bir başlangıç seçeneğidir. Kahvaltı için, tereyağında kavrulmuş kemik iliği, kavurma enerji verici bir alternatif sayılmaktadır. Ayrıca, uzun süre kısık ateşte pişirilen etler, ızgara balık, carnivore diyetinde sıkça tüketilir. Pirinç yufkasından yapılmış kıymalı börek,soğan ve sarımsakla kavrulmuş daha sonra krema ile rondodan geçirilen karaciğer pâté tüketilebilmektedir. Tatmin edici bir öğün içinse, tereyağı ve baharatlarla hazırlanan sotelenmiş bonfile ya da tavuk dilimleri, çokça bu diyette tüketilmektedir. Yumurtanın sarısıyla yapılan muffin veya krepler ekmeğe muadil olarak yapılmaktadır. Hamburger ekmeği yerine bu muffinler sıkça kullanılır.

Carnivore Diyetinin Faydaları Nelerdir?

Carnivore diyeti, yalnızca hayvansal gıdaların tüketildiği bir beslenme yaklaşımıdır ve bazı potansiyel faydaları bulunmaktadır. Öncelikle, diyetin basitliği dikkat çeker; tüketilecek gıdaların sınırlı olması, yemek planlamasını ve hazırlığını kolaylaştırmaktadır. Ayrıca, bilimsel verilere göre karbonhidrat alımının minimize edilmesi ve yüksek protein ile sağlıklı yağların tüketimi, tokluk hissini artırarak kilo kaybını destekleyebilir. Bu durum, kan şekeri seviyelerinin dengelenmesine de yardımcı olabilir. Carnivore diyeti gibi kısıtlayıcı bir beslenme planını uygulamadan önce bir sağlık profesyoneline danışılması önerilmektedir.

Carnivore Diyetinin Olası Zararları Nelerdir?

Carnivore diyeti, yalnızca hayvansal gıdalara odaklandığı için besin dengesizliği gereği bazı potansiyel zararlar barındırabilir. Araştırmalar ve uzman görüşlerine göre, sebze ve meyve tüketimi tamamen dışlandığı için, özellikle C vitamini, K vitamini ve magnezyum gibi hayvansal gıdalarda sınırlı miktarda bulunan mikro besinlerin eksiklikleri görülebilir. Ayrıca, lif içermeyen bir beslenme düzeni bağırsak sağlığını olumsuz etkileyebilir ve kabızlık gibi sindirim sorunlarına yol açabilir. Diyetin uzun vadeli etkileri konusunda yeterli bilimsel veri bulunmamakla birlikte, özellikle yüksek miktarda doymuş yağ alımının kalp sağlığı üzerindeki olası etkileri konusunda endişeler dile getirilmektedir. Bunun yanı sıra, diyetin temelini yüksek kaliteli et ve hayvansal ürünler oluşturduğundan, maliyet açısından da oldukça yük getirici olabilmektedir. Tüm bu faktörler göz önüne alındığında, carnivore diyetine başlamadan önce mutlakaönce beslenme uzmanına veya doktora danışılması gerekmektedir.

Kaynakça:

Aiello, L. C., & Wheeler, P. (1995). The expensive-tissue hypothesis: The brain and the digestive system in human and primate evolution. Current Anthropology, 36(2), 199-221.

Cordain, L., Miller, J. B., Eaton, S. B., Mann, N., Holt, S. H., & Speth, J. D. (2000). Plant-animal subsistence ratios and macronutrient energy estimations in worldwide hunter-gatherer diets. American Journal of Clinical Nutrition, 71(3), 682-692.

Volek, J. S., & Phinney, S. D. (2012). The Art and Science of Low Carbohydrate Living. Beyond Obesity LLC.

O'Hearn, L.. (2020). Can a carnivore diet provide all essential nutrients?. Current Opinion in Endocrinology, Diabetes & Obesity. Publish Ahead of Print. 10.1097/MED.0000000000000576.