Çıntar (Kanlıca) Mantarı Nedir?

Çıntar (Kanlıca) Mantarı Nedir?

Sonbaharın ilk yağmurlarıyla özellikle Batı Anadolu ormanları adeta mantar uyanışına sahne olur. Çam ağaçlarının gölgesinde, nemli toprakta yetişen Çıntar mantarı, ya da diğer adıyla Kanlıca mantarı, bu uyanışın en lezzetli göstergelerinden biridir.

Bilimsel adılatince ‘’Lactarius deliciosus’’ olan Çıntar Mantarı, çam ormanlarının nemli ve gölgeli topraklarında kendiliğinden yetişir. Adını, şapkasının alt kısmında bulunan süt gibi bir sıvıyı salgılamasından almaktadır. Kesildiğinde turuncu-kırmızı renkte sıvı bırakır. Çıntarlar çeşitli boyutlarda yetişmektedir. Şapkasının rengi turuncudan kırmızıya kadar değişirken, olgunlaştıkça yeşilimsi lekeler alabilir. Halk arasında “Kanlıca” ismiyle de bilinir, çünkü Türkiye’nin Batı Anadolu bölgelerinde Kanlıca mantarı olarak tanınmaktadır. Yetişme zamanını iyi bilen yerel halk, toplamak için ormanlara gider ve kabarık topraklardan çıntarları toplar, pazarlarda satar ve bol bol mutfaklarında pişirirler.

Çıntar Mantarı Nerede ve Ne Zaman Yetişir?

Çıntar mantarı, genellikle Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerinin çam ağaçlarıyla kaplı alanlarında görülür. Çam ağaçlarıyla simbiyotik bir ilişki kurar;bu da onun büyümesi için ideal koşullar yaratır. Türkiye’de eylül ayından kasım sonuna kadar, özellikle sonbahar yağmurlarıyla birlikte ortaya çıkar ve ocak ayına kadar da görülebilir. Çıntar nemi çok sever. Yağış miktarı artan bölgelerde çıntar mantarı sezonu daha da bereketli geçmektedir.

Çıntar Mantarı Zehirli Midir?

Çıntar mantarı, genellikle güvenilir bir mantar türü olarak bilinmektedir. Ancak doğada bir mantarın zehirli olup olmadığını anlamak her zaman kolay olmayabilir. Bu yüzden mantar toplarken dikkatli olmak ve daha önce hiç görmediğiniz bir mantar türüyle karşılaştığınızda kontrol etmeden, güvenirliliğinden emin olmadığınız sürece tüketmemeniz gerekir. Çıntar toplarken, bu konuda deneyimli birinden yardım alabilirsiniz. Ayrıca, çıntar mantarını zehirli türlerle karıştırmamak için dikkatli bir şekilde incelemek gerekir. Kırmızı sıvı salgılaması, çıntarı tanımlamada çok önemli bir ipucudur. Zehirli mantarların çıntara benzeyen türleri olsa da, çıntar doğru toplandığında ve temizlendiğinde son derece güvenlidir.

Çıntar Mantarı Nasıl Temizlenir?

Mantarların temizlenmesi, hem lezzetlerini korumak hem de güvenli bir şekilde tüketmek için oldukça önemlidir. Çıntar mantarını temizlerken aşağıdaki adımlardan yararlanabilirsiniz;

Fırçalama; Çıntar mantarını, bir mantar fırçası ya da temiz bir diş fırçası ile yüzeyindeki toprak ve kalıntıları nazikçe temizleyebilirsiniz . Fırçalama yaparken mantarın parçalamaktan kaçının. Sadece topraklarını temizlemek için kullanabilirsiniz.

Nemli bez ve peçetekullanımı;  Fırçalamadan sonra, nemli bir bezden yardım alıp mantarın şapkasını ve sapını silebilirsiniz. Mutfak peçetelerini ıslatıp mantarların üzerindeki toprağı temizlemek de yararlı olacaktır. Böylece mantarlar zarar görmeden temizlenecektir. Çoğu mantar uzmanı, mantarların yıkanmasını önermemektedir. Eğer suda uzun süreyıkarsanız veya mantar fazla suyu emer ve dokusu süngerimsi hale gelir. Bol suda beklettiğiniz ve temizlendiğini düşündüğünüz mantarlar, aslında dışındaki tüm mikroorganizmaları içine çekmiş ve mantarlarınız daha da kirlenmiştir. Yıkama işlemini de yapabilirsiniz fakat suyun soğuk ve çok kısa süreli yıkayıp hemen durulamaya dikkat etmelisiniz.Şapkasının altındaki lameller arasında toprak kalmışsa bir kürdan kullanarak temizleyebilirsiniz.

Çıntar Mantarı Yıkanır mı?

Gerçek şu ki, mantar yıkanmaz ve yıkandığında dışındaki zararlı mikropları sünger gibi içine çekebilir. Hayvan atıkları ve mikroorganizmaları da göz önünde bulunduracak olursak iyi silindiğinden emin olunuz. Çıntar mantarı,çoktopraklı bir yapıya sahiptir. Islatılmışmendil veya peçete toprakları almada en etkili yöntemlerden biridir.Parçalanmış mantarlar kesinlikle tüketilmemelidir. Taze mantarı uzun süre bekletmek küflenmeye neden olacaktır. Toplananmantarları +4 dolapta muhafaza ediniz ve 2 gün içerisinde hemen tüketiniz. Eğer mantar çürük kokuyorsa veya dokusu erimiş, tamamen bozulmuşsa, zarar görmüşse tüketilmemeli, atılmalıdır. Küflenen mantar renk değiştirir,yumuşar ve ağır kokar.

Çıntar Mantarının Faydaları Nelerdir?

Çıntar mantarı, lezzetiyle ve besin değeriyledikkat çekmektedir. İçeriğinde bulunan C ve D vitaminleri, bağışıklık sistemini güçlendirir. Potasyum ve demir, kalp sağlığını destekler ve enerji üretimine katkı sağlar. Antioksidanlar, vücudu serbest radikallerden korur. Düşük kalorilidir ve diyet yapanlar, sağlıklı beslenmek isteyenler için mükemmel bir tercihtir. Çıntar mantarı, sağlıklı bir yaşamın destekleyicisi olmasının yanı sıra, doyurucu ve tatmin edici bir besin kaynağıdır. Pişirildiğinde, adeta koyu renkli ve et kavurmayı andıran bir görünüme sahip olur. Ulusal Gıda Kompozisyon veri tabanına göre 100 gr çıntar mantarında 23 kalori bulunur.

Çıntar Mantarıyla Neler Yapılabilir?

Çıntar mantarı, farklı pişirme yöntemleriyle sofralarımızda yer alabilir. Kavurması, yumurtalısı ve yemeği çokça yapılır. Dışı çıtır çıtır içi sulu bir lezzet arıyorsanız yüksek ateşte kavurabilirsiniz. Zeytinyağı, taze kekik ve sarımsakla marine edilen çıntarlar, ızgarada, mangaldapişirilerek doğal lezzetini ve tadını korur. Izgara köftenin yanında çok iyi bir eşlikçidir.

Soğan, domates ve biberle hazırlanan güveçte çıntar mantarıkarides eklendiğinde lezzet patlaması yaratır. Kaşar veya herhangi bir eritme peyniriyle servis edebilirsiniz.

Tazekekik, biberiye gibi baharatlar ve zeytinyağı ile marine edilen çıntarlar, fırında pişirilerek hafif ve doyurucu bir yemek oluşturur. Dilerseniz soğan, sarımsak ve klasik sebzelerle yemeğinizin besin değeriniarttırabilirsiniz. 

Krema bazlı makarna soslarına çıntarı ufak ufak doğrayıp kavurarak ekleyebirsiniz. Soğan ve sarımsak ile kavrulan çıntarlara süt ekleyip blender ile pürüzsüz hale getirirseniz,Biraz krema ve baharatlarla sıcacık bir çorba seçeneği elde etmiş olursunuz. 

Az kavurduğunuz çıntar mantarını sirke, tuz ve sarımsakla tatlandırarak lezzetli sıcak mantar turşusu haline getirebilirsiniz.

Tuz ve karabiber ile tatlandırdığınız çıntar mantarını önce una daha sonra yumurtaya ve son olarak galeta ununa batırıp derin yağda kızartabilir, sarımsaklı yoğurt ile tüketebilirsiniz. Çıntarı kavurup buzdolabı poşetine koyup -18 °C dolapta3 ay muhafaza edebilirsiniz.

Çıntar Kızartması Tarifi Nasıl Yapılır?