Pikan Cevizi Nedir?

Pikan Cevizi Nedir?

Pikan cevizi, latince adı Carya illinoinensis, cevizgiller (Juglandaceae) familyasına ait, uzun ömürlü, geniş yapraklı bir ağaç türünün meyvesidir. Anavatanı Kuzey Amerika olan bu ağaç, özellikle Meksika Körfezi ve Amerika Birleşik Devletleri’nin güneydoğu bölgelerinde doğal olarak yetişir. “Pecan” kelimesi, Kızılderili kökenli olup sert kabuklu yemişleri tanımlamak için kullanılmıştır. İlk bakışta klasik cevizle karıştırılabilir; ancak pikan cevizi, daha ince kabuklu ve iç kısmı daha yağlı, koyu renkli ve yoğun aromalı bir tada sahiptir. Yağ oranı çok yüksektir. Sahip olduğu mineral ve vitamin zenginliği, Pikan Cevizini fonksiyonel bir gıda grubuna taşımaktadır. Bu tür gıdalar, özel olarak formüle edilmemiş olsalar bile (örn, omega ile zenginleştirilmiş yumurta) içeriklerinde bulunan vitaminler, mineraller, lifler, antioksidanlar, probiyotikler, omega-3 yağ asitleri gibi bileşenler sayesinde sağlık üzerinde etkileri oldukça kıymetlidir.

Pikan Cevizi Nerede Yetişir?

Pikan cevizi ağacı, sıcak ve yarı nemli iklimleri sever. Yetişme alanı olarak ABD’nin Teksas, Georgia, Alabama ve Mississippi gibi eyaletleri başı çeker. Bu bölgelerde ticari üretim yoğunlukla yapılmaktadır. ABD Tarım Bakanlığı’nın (USDA) 2021 verilerine göre, dünya pikan üretiminin %80’inden fazlası ABD’de gerçekleştirilmektedir.

Türkiye’de ise pikan cevizi ilk defa 1970’li yıllarda araştırma enstitüleri tarafından deneme amaçlı yetiştirilmeye başlanmıştır. Özellikle Akdeniz iklimine sahip bölgelerde (Antalya, Mersin, Adana ve Aydın gibi) denemeler başarılı sonuçlar vermiştir. Bugün hâlâ sınırlı üretim yapılmakla birlikte, iklim krizi ve artan talep nedeniyle yerli üretim projeleri giderek önem kazanmaktadır.

Pikan Cevizinin Besin İçeriği Nedir?

Pikan cevizi, yüksek kalorili olmasına rağmen oldukça besleyici bir kuruyemiştir. Amerikan Besin Veritabanı’nın (USDA, 2020) verilerine göre, 100 gram pikan cevizi 691 kilo kalori enerji içerir. Bu miktarda toplam 72 gram yağ bulunur ve bunun 40 gramı tekli doymamış yağ asitlerinden oluşur. Ayrıca 9.2 gram protein, 9.6 gram lif ve 13.9 gram karbonhidrat içermektedir. Besin öğeleri arasında 1.4 miligram E vitamini, 0.66 miligram B1 vitamini (tiamin), 121 miligram magnezyum, 4.5 miligram çinko ve 277 miligram fosfor da yer almaktadır.

Pikan cevizi, özellikle tekli doymamış yağ asitleri açısından zengin olması sayesinde kalp dostu gıdalar arasında yer alır. Aynı zamanda içerdiği bitkisel protein ve lif sayesinde bağırsak sağlığını destekler. Yüksek antioksidan kapasitesi sayesinde ise yaşlanma karşıtı etkiler gösterdiği bilimsel araştırmalarla ortaya konmuştur.

 Pikan Cevizinin Sağlığa Etkileri Nelerdir?

Pikan cevizi, sadece enerji verir ve metabolik sağlığı düzenleyici etkilere de sahiptir. Özellikle E vitamini ve polifenoller açısından zengin yapısıyla serbest radikallere karşı savaşır. 2011 yılında Nutrition Research dergisinde yayımlanan bir çalışmada, pikan cevizi tüketen bireylerin vücutlarında antioksidan seviyelerinin anlamlı şekilde yükseldiği ve LDL kolesterol seviyelerinde düşüş olduğu saptanmıştır.Yine başka bir araştırmaya göre, pikan cevizinin haftalık tüketimi, kalp-damar hastalıklarına yakalanma riskini düşürmekte ve trigliserid dengesini iyileştirmektedir. Ayrıca magnezyum ve B vitaminleri açısından zengin olması, sinir sistemi sağlığını desteklediği ve kas kramplarını azalttığı belirtilmiştir.

Pikan Cevizi Faydaları Nelerdir?

Pikan cevizinin kalp ve damar sağlığı üzerindeki olumlu etkileri oldukça dikkat çekicidir. Düzenli tüketimi, kalp hastalıkları riskini azaltabilir. İçerdiği sağlıklı yağ asitleri kötü kolesterolü (LDL) düşürürken, iyi kolesterolü (HDL) artırarak dengeyi olumlu yönde etkiler. Bununla birlikte, kan şekerini dengeleme özelliği sayesinde tip-2 diyabet gelişme riskini de azalttığı yine çalışmalarda yerini almıştır.

Bağırsak florası üzerindeki etkileri de oldukça önemlidir. Lif açısından zengin yapısı, sindirim sistemini rahatlatırken, iyi bakterilerin gelişimini destekleyerek bağırsak sağlığını iyileştirir. Bu durum genel bağışıklığın güçlenmesine de doğrudan katkıda bulunur. Pikan cevizi aynı zamanda güçlü bir kemik destekleyicidir. İçeriğinde bulunan magnezyum ve fosfor gibi mineraller, kemik yoğunluğunu artırır ve özellikle menopoz sonrası kadınlarda görülebilecek osteoporoz riskini azaltır. Beyin fonksiyonları üzerinde de etkisi yadsınamaz: Zihinsel odaklanmayı artırır, bilişsel işlevleri destekler ve uzun vadede nörolojik sağlığı korumaya yardımcı olur.

Cilt sağlığı için de harika bir takviyedir. Antioksidan bakımından zengin yapısıyla cilde elastikiyet kazandırır, parlaklık ve canlılık verir. Doğal yaşlanma karşıtı etkileri sayesinde ciltteki yorgunluk izlerini silmeye yardımcı olur. Tüm bu faydaların yanı sıra, pikan cevizi tokluk hissini artırarak sağlıklı kilo kontrolü sürecinde de dost bir seçenektir.

 Pikan Cevizi Nasıl ve Ne Miktarda Tüketilmelidir ?

Pikan cevizi, doğru miktarda tüketildiğinde lezzetli ve sağlığa son derece faydalı bir atıştırmalıktır. Günlük önerilen porsiyon miktarı ortalama 28 ila 30 gramdır; bu da yaklaşık 15 adet pikan iç cevize karşılık gelir. Bu miktar, hem günlük sağlıklı yağ ihtiyacını karşılamaya yardımcı olur hem de kalori kontrolünü elden bırakmadan dengeli bir beslenme sağlar. Elbette, pikan cevizinin yüksek kalori içeriği düşünüldüğünde, fazla tüketiminden kaçınmak gerekir.

Sabah kahvaltılarında yoğurtla birlikte tüketildiğinde hem tok tutucu etkisi artar hem de güne besleyici bir başlangıç yapmış olursunuz. Öğle sonrası ise bir avuç çiğ pikan cevizi, enerji seviyesini yükseltir ve açlık krizlerini bastırmada oldukça etkilidir. Ayrıca spor yapanlar için de oldukça işlevseldir; spor öncesinde ya da sonrasında sağlıklı yağ ve protein desteği sağlamak amacıyla tüketilebilir.

Pikan cevizini, yemek ve tariflerin içerisine entegre etmek de oldukça kolaydır. Örneğin, ızgara tavuk salatasının üzerine serpiştirildiğinde hem çıtırlık verir, tatlı patates püresine karıştırıldığında aroma ve lezzet katar. Glutensiz tariflerde ise öğütülerek un yerine kullanılabilir, bu da hem lezzet hem de besin değeri açısından büyük bir avantaj sağlar. Granola ve smoothie bowl gibi modern kahvaltılıkların içine eklenerek enerji ve doyuruculuğunu arttırır. Tereyağlı kurabiyelerde fındık yerine de kullanabilirsiniz. Yoğurtlu mezelerinize de çok yakışacaktır. Geleneksel şerbetli tatlılarınıza da ceviz, fındık yerine pikan cevizini ekleyebilirsiniz.

Pikan Cevizi Kullanım Alanları Nerelerdir?

Amerikan mutfağının klasiklerinden biri olan pecan pie, en bilinen temsilidir. Ancak bu cevizin gastronomideki potansiyeli yalnızca tatlılarla sınırlı değildir. Şefler pikanı tatlı tariflerinde tart, kek, kurabiye ve dondurma gibi ürünlerde kullanırken; tuzlu tariflerde sebze sote, tavuklu salata ve et soslarına da kullanır. Fırınlanmış sebze yemeklerinde, özellikle tatlı patates ve balkabağı gibi sebzelerle muhteşem bir uyum yakalar. Kahvaltılık karışımlarda granola, müsli ve yulaf ezmesi gibi sağlıklı öğünlerde tercih edilir. Aynı zamanda vegan beslenme tarzında da oldukça kıymetlidir; öğütülerek bitkisel süt ve peynir yapımında baz olarak kullanılır. Maliyeti normal cevize göre yüksektir.

Türk mutfağı söz konusu olduğunda pikan cevizi henüz geleneksel tariflerde yaygın olarak yer almamaktadır. Ancak klasik lezzetlere yaratıcı bir dokunuş katmak mümkündür. Örneğin cevizli baklavada iç ceviz yerine pikan cevizi kullanılabilir. Aşure gibi geleneksel tatlılara modern bir yaklaşım kazandırmak için pikan eklenebilir. Cevizli kabak tatlısı, zeytinyağlı enginar veya girit ezmesi gibi zeytinyağlı ve mezelere farklı bir aroma verir. Hatta ince çekilmiş pikan cevizini, içli köfte harcına veya mercimek köftesine kullanabilirsiniz. Türk kahvesi yanında sunulan lokumlar ya da fındıklı drajeler yerine pikan kaplamalı atıştırmalıklar da yapılabilir. Pikan cevizinin yağı ise soğuk sıkım yöntemiyle elde edilerek doğal cilt bakım ürünlerinde değerlendirilmektedir.

Pikan Cevizi Alırken ve Saklarken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Tüketici olarak ceviz alırken en sık yapılan hatalardan biri, ürünün tazeliğini gözle değil de tadına bakarak anlamaya çalışmaktır. Oysa ki tazeliğin ipuçlarını görmek mümkündür; sadece neye dikkat edeceğimizi bilmemiz yeterlidir. Öncelikle ideal bir pikan cevizi, kokusuz olmalıdır. Herhangi bir rutubet, bayatlık ya da ağır koku, cevizde bozulmanın ya da yanlış saklama koşullarının net göstergesidir. Eğer kabuklu pikan alıyorsanız, dikkat etmeniz gereken bir diğer nokta kabuğun sağlamlığıdır. Çatlamış ya da kırılmış kabuklar hem ürünün içini etkilemiş olabilir hem de tazeliğini yitirmesi olasıdır. İç pikan cevizi alıyorsanız, rengine mutlaka bakmalısınız. Taze pikan cevizi, mat bir görünüme sahiptir; parlaklık genellikle işlem görmüş ya da bayat ürünlerde karşımıza çıkar. Aynı zamanda yüzeyinde aşırı yağlı bir his olmamalıdır. Ceviz kendi doğal yağını taşısa da, fazlalık genellikle ya uygun olmayan saklama koşullarından kaynaklanır ya da üründe bozulma başladığının bir sinyalidir. Paketli ürün tercih ediyorsanız, "içindekiler" kısmı sizin bakacağınız en önemli noktadır. Katkı maddesi, koruyucu ya da tatlandırıcı içermeyen ürünleri tercih etmek, doğallıktan uzaklaşmamanız için önemlidir. Özellikle kavrulmuş pikan cevizlerinde trans yağ içeriği olup olmadığına mutlaka göz atın. Çünkü trans yağlar hem cevizden beklediğiniz sağlık faydalarını azaltır, hem de uzun vadede vücuda zarar verebilir. Tıpki ayçiçek yağı ilave edilmiş kuru üzüm gibi.

Pikan Cevizi Kilo Aldırır mı?

Yüksek kalori içeriği ilk bakışta “kilo aldırır” gibi bir izlenim yaratabilir; ancak bu tamamen tüketim şekline göre değişmektedir. Yapılan araştırmalar, günlük alınan sağlıklı yağların (örneğin pikan cevizindeki gibi tekli doymamış yağlar) obeziteyle birebir bağlantılı olmadığını göstermiştir. Aksine, bu yağlar daha uzun süre tok kalmayı sağlayarak aşırı yeme isteğini bastırmaktadır.Yapılan araştırmalarda dengeli bir diyet planı içerisinde ölçülü tüketilen pikan cevizinin, kilo aldırmadığı; aksine vücudu besleyerek sağlıklı kilo kontrolüne destek olduğu belirtilmektedir.

Pikan Cevizi Nasıl Saklanmalıdır?

Pikan cevizi, ışık ve hava ile temas ettiğinde çok hızlı oksitlenir ve “acılaşma” dediğimizbir durum meydana gelir. Bu sebeple,

• Buzdolabında hava geçirmeyen cam kavanozlarda saklanması önerilir.
• Derin dondurucuda ise 1 yıla kadar tazeliğini koruyabilir.
• Oda sıcaklığında saklamak gerekiyorsa, mutlaka ağzı sıkıca kapalı, karanlık ve serin bir ortam tercih edilmelidir.
• Kabuğuyla bütün pikan cevizleri ise buzdolabında 6–9 ay, dondurucuda 1 yıla kadar bozulmadan durabilir. Dolaba almadan pikan cevizin kabuğunun kuru olmasına dikkat edilmelidir.

Kaynakça:

Hudthagosol, C., Haddad, E. H., McCarthy, K., Wang, P., Oda, K., & Sabaté, J. (2011). Pecans acutely increase plasma postprandial antioxidant capacity and catechins and decrease LDL oxidation in humans. The Journal of nutrition, 141(1), 56-62.

Casas-Agustench, P., Lopez-Uriarte, P., Ros, E., Bullo, M., & Salas-Salvado, J. (2011). Nuts, hypertension and endothelial function. Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases, 21, S21-S33.

Kris-Etherton, P. M., Zhao, G., Binkoski, A. E., Coval, S. M., & Etherton, T. D. (2001). The effects of nuts on coronary heart disease risk. Nutrition reviews, 59(4), 103-111.